Of je nu een website beheert, een blog of een webshop hebt: iedereen die iets met websites doet heeft te maken met het auteursrecht. In drie delen bespreken we alle ins en outs van auteursrecht en het gebruik van teksten of beeldmaterialen op jouw website. In dit tweede deel bespreken we 7 misverstanden omtrent het auteursrecht.
Lees ook de andere delen:
7 misverstanden omtrent auteursrecht
1. De naam van de maker staat erbij, dus het mag.
Er zijn legio mensen die denken dat naamsvermelding een prima alternatief is voor het vragen van schriftelijke toestemming. Veel gehoorde reacties zijn: “Maar je naam staat er toch bij?” of “We hebben zelfs gelinkt naar je website/de bron!” Hoe aardig een link ook is (en links worden vaak echt wel gewaardeerd), het is geen alternatief voor het vragen van toestemming.
2. Het stond op Google, dus mag worden gebruikt.
Het is natuurlijk heel eenvoudig: je typt een zoekterm in en duizenden relevante websites en afbeeldingen verschijnen op je scherm. Als Google het mag gebruiken, mag jij dat toch zeker ook? Fout. Google toont slechts zoekresultaten en biedt een instrument om de originele publicatie te vinden. Google zelf is niet de bron! Als maker ben je niet verplicht bij elke publicatie te vermelden dat een werk auteursrechtelijk beschermd is. Als potentiële gebruiker is het je eigen verantwoordelijkheid om na te gaan of je iets zomaar mag gebruiken.
3. Ik heb de maker betaald, dus heb ik het auteursrecht.
Het auteursrecht op een tekst, foto of illustratie ligt standaard bij de maker van het werk. Dus óók als je diegene hebt ingehuurd om iets voor je te maken! Als opdrachtgever krijg je van de maker een licentie die je in staat stelt het werk te gebruiken. Hiervan kan worden afgeweken als je met de maker duidelijke afspraken maakt over de overdracht van het auteursrecht. Het is heel reëel als hiervoor een hogere vergoeding wordt gevraagd dan het reguliere tarief.
De enige uitzondering hierop is als een werk gemaakt is in loondienst. In dat geval heeft de werkgever automatisch het auteursrecht. Vaak wordt dit extra benadrukt in arbeidscontracten, zodat ook de werknemer hiervan op de hoogte is.
4. Ik heb geen budget, maar van naamsvermelding wordt de maker vast ook heel blij!
Voor sommige hobbyfotografen of tekenaars zal dit inderdaad gelden. Voor professionals geldt echter dat zij moeten leven van hun vak. Met naamsvermelding betaal je je rekeningen en de dagelijkse booschappen niet, en bovendien levert het in de praktijk zelden tot nooit iets op. Naamsvermelding is een recht dat is vastgelegd in de Auteurswet en is geen alternatief voor een vergoeding. Zeker wanneer alle andere betrokkenen (jijzelf, de ontwerper?) wel gewoon betaald worden zou de maker het zelfs kunnen opvatten als een belediging, omdat je met “geen budget” feitelijk aangeeft dat de tekst of afbeelding voor jou als gebruiker “geen waarde” heeft.
5. Ik kon de maker niet vinden.
Het is een onterechte aanname dat wanneer de maker niet binnen een paar kliks te vinden is, een tekst of afbeelding dan maar zonder toestemming mag worden gebruikt. Vind je nergens de naam van de maker? Dan kun je geen toestemming bemachtigen voor publicatie en zou je de afbeelding of tekst links moeten laten liggen. Kies je ervoor toch over te gaan tot publicatie? Dan zou het kunnen dat je daar op den duur een waarschuwing voor krijgt of dat er zelfs een schadevergoeding wordt geëist.
6. Foto’s waar ik zelf op sta, mag ik altijd gebruiken. Ook zonder toestemming.
Helaas werkt dit niet zo. De maker van het werk (de auteur) heeft als enige het recht te bepalen waar en onder welke voorwaarden een werk gepubliceerd wordt. Dus óók als jij geportretteerd bent! Heb je een fotograaf ingehuurd om portretfoto’s van je te maken, dan is daarbij over het algemeen vanzelfsprekend het gebruik van de foto’s inbegrepen. Heb je geen opdracht gegeven, dan zul je voorafgaande aan publicatie toch contact moeten opnemen met de fotograaf.
Overigens heb je als geportretteerde wel bepaalde rechten. Een fotograaf kan niet zomaar alles met jouw portret doen. Zeker als je zelf de opdrachtgever was voor het portret, in het geval van commercieel gebruik of als publicatie jou als persoon in de problemen zal brengen, kun je aanspraak maken op het portretrecht.
7. Ik kon er niets aan doen, dit heeft een stagiair/medewerker/website-op-maater gedaan!
Als eigenaar van een website bent je zelf verantwoordelijk voor de inhoud van je site. Je kunt deze verantwoordelijkheid niet afschuiven op anderen die voor jou de website onderhouden. Als een webdesigner materiaal heeft gebruikt waarvoor hij/zij geen toestemming had, is dat erg onprofessioneel en zou het niet vreemd zijn dit onderling met hem of haar op te lossen. Maar uiteindelijk ben en blijf je als eigenaar zelf het aanspreekpunt voor de maker van het materiaal dat ten onrechte op jouw website terecht is gekomen.
Verder lezen:
Tags:
auteursrechtGeplaatst in: